در نخستین روز آذرماه سال جاری، پروژه باغ پرندگان قم با اعتباری بیش از ۳۰ میلیارد تومان به عنوان پروژهای تفریحی و گردشگری پس از ماه ها انتظار افتتاح شد، هر چند افتتاح این پروژه سرآغازی برای تکمیل عملیات توسعه باغ است و هنوز خبری از بازگشایی این پروژه زیبا نیست، چرا که کرونا ، مجوز بازگشایی باغ پرندگان قم و حضور شهروندان در این پروژه تفریحی را به تاخیر انداخت و وضعیت بهرهبرداری از باغ پرندگان وابسته به کاهش شیوع کرونا و کماثر شدن ویروسی است که تاثیر زیادی بر روند اجرای طرحها و پروژههای شهری گذاشته است.
به گفته شهردار قم این پروژه نیز همانند بسیاری از پروژههای مهم شهرداری در زمانبندی مشخصی کلید خورد اما شرایط کرونایی، تغییرات زیادی در برنامههای مدیریت شهری ایجاد کرد و با تاخیر در افتتاح و بهرهبرداری بسیاری از طرحها، آسیبهای فراوانی را متوجه پروژههای قم و پیمانکاران و سرمایهگذاران ساخت و همچنان نیز امکان استفاده شهروندان تا زمان صدور مجوز از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا از این پروژه وجود ندارد.
سقاییان نژاد یکی از اهداف مهم از ایجاد باغ پرندگان را افزایش سرانه فضاهای تفریحی در قم دانست و ابراز امیدواری کرد که در جهت توسعه فضای سبز در قم و افزایش نشاط اجتماعی گامهای خوبی برداشته شده و امروز مساحت فضای سبز قم به بیش از ۲۵ میلیون متر مربع در قم رسیده و شهرداری در تلاش است تا بتواند سرانه فضاهای تفریحی را نیز توسعه بخشد.
عملیات اجرایی باغ پرندگان قم در سال ۹۶ با هدف توسعه فضاهای تفریحی و نشاط اجتماعی و فضاهای گردشگری آغاز شد و فراز و نشیبهای زیادی را به ویژه با توجه به نوسان قیمت و افزایش هزینهها پشت سر گذاشت و در این مسیر، شیوع کرونا، بیش از هر عامل دیگری به اجرای به هنگام پروژه لطمه زد و اگر همت مدیریت شهری در حمایت و پشتیبانی از اجرای پروژهها نبود، پس از سه سال انتظار، این پروژه همچنان راهی طولانی تا به ثمر نشستن داشت، اما بالاخره باغی با وسعت ۱۱هکتار ویژه نگهداری انواع پرندگان زیبا افتتاح شد.
در این راستا عبدالله جلالی رئیس شورای اسلامی شهر قم در خصوص افتتاح باغ پرندگان بیان کرد: بخش زیادی از پروژههای نیمه تمام قم، در حوزه فرهنگی و تفریحی است و اتمام باغ پرندگان، نوید بخش حرکت مدیریت شهری در توسعه ظرفیتهای تفریحی در سطح قم است، به ویژه اینکه قم همواره از کمبود فضاهای تفریحی رنج برده و امسال اتفاقات خوبی برای رفع دغدغه شهروندان اتفاق میافتد.
وی گفت: بسیاری از شهروندان در شرایط سخت قرنطینه به سر میبرند و ایجاد باغ پرندگان و شهربازی که مدیریت شهری پیگیر اجرای آن بوده میتواند نتایج خوبی در نشاط اجتماعی شهر و شهروندان داشته باشد و امیدواریم با پایبندی مردم به رعایت پروتکلهای بهداشتی و کاهش شیوع ویروس بتوانیم به زودی این پروژههای تفریحی را بازگشایی کنیم.
مجید اخوان رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر قم در گفتگوی با خبرنگار ما پیرامون اجرای پروژه باغ پرندگان اظهار داشت: این پروژه براساس قرارداد باید زودتر از این به بهرهبرداری میرسید اما علیرغم افتتاح پروژه با توجه به شیوع کرونا، هنوز وضعیت بازگشایی مشخص نیست.
وی تصریح کرد: براساس مصوبات، بهای بلیت باغ پرندگان مبلغ ۱۰ هزار تومان به ازای هر نفر تعیین شده است و هر ساله براساس نظر شورای اسلامی شهر قم طبق افزایش هزینهها، قیمت بلیت تعیین میشود که در این میان سهم شهرداری از مشارکت تجاری در این طرح ۵۰ درصد از بهای بلیت و هزار قطعه بلیت رایگان است.
باغ پرندگان در مجاورت بلوار شهید آوینی و بوستان کوثر، آینده درخشانی دارد و با توجه به وعده شهردار قم در ساخت پل طبیعت بین باغ پرندگان و بوستان خضر نبی(ع) به نظر میرسد قابلیتهای خوبی در توسعه امکانات تفریحی این پروژه پیشبینی خواهد شد، پل های طبیعت، ساختارهای غیرخودرویی هستند که با عملکرد فرهنگی، تفریحی و گردشگری و معماری برفراز محیط سبز و فضای تفریحی احداث میشود و جذابیتهای تفریحی و گردشگری زیادی را برای بازدیدکنندگان به همراه دارد و اگر به زودی تحقق یابد، میتواند محیط بکر و زیباتری را در بازدید از باغ پرندگان فراروی شهروندان قرار دهد.
البته یکی از دغدغههای علاقهمندان به محیط زیست در اجرای این باغ، وضعیت نگهداری پرندگان و شرایط داخلی باغ طبق استانداردهای زیست محیطی بود که در این باره معاون خدمات شهری شهرداری قم خصوصیات طبیعی منطقه در احداث باغ پرندگان را مورد توجه قرار داد و گفت: امکانات مختلفی براساس مولفهها و شاخصهای زیستمحیطی در باغ پرندگان طراحی شده است تا محیطی طبیعی برای پرندگان مختلف رقم بخورد که احداث سوله پرندگان حارهای با دو هزار متر مربع وسعت یکی از این امکانات است.
سید امیرسامع در این باره یادآور شد: همچنین طراحی برکه و آبشار و آبنمایی با ۵۴۰ متر مربع طول از جمله قابلیتهای باغ پرندگان در ترسیم محیطی بکر و طبیعی برای پرندگان است و برای احداث این باغ، از تجربیات زیادی برای فضای طبیعی در محیط زندگی پرندگان استفاده کردهایم و در جانمایی منطقه نیز خصوصیات طبیعی دره و محیط کوهستانی حفظ شده است.
باغ پرندگان علیرغم اما و اگرهای فراوان به نتیجه رسیده است و در صورت کمرنگ شدن روزهای کرونایی و بازگشایی میتواند به یکی از جاذبههای مهم گردشگری و سرمایهگذاری تبدیل شود و در رونق و آبادانی شهر نیز تاثیر گذار باشد، هر چند در ابتدای راه است و باید با توسعه امکانات بتوان ظرفیتهای باغ پرندگان در میزبانی از شهروندان و گردشگران را افزایش داد.
بدون تردید نشاط اجتماعی عنصری مهم در مدیریت شهری و اجرای پروژههاست و باید بتوان فضاهای تفریحی و گردشگری مناسبی را برای حضور خانوادهها و جوانان رقم زد، مرجان انصاری یکی از جامعهشناسان و از اساتید روانشناسی اجتماعی در خصوص اهمیت ایجاد نشاط اجتماعی و اجرای پروژههای تفریحی در شهر عنوان کرد: ایجاد نشاط در فضاهای عمومی دارای اهمیت زیادی در سلامت روحی و روانی مردم و ارتقای سلامت اجتماعی است.
وی بیان کرد: نشاط اجتماعی دارای اثرات بسیار مثبتی بر زندگی شهروندان و شهر است و حس تعلق خاطر شهری و همبستگی میان شهروندان را افزایش میدهد و از طرفی بسیاری از آسیبهای اجتماعی را به واسطه کمبود فضاهای شاد تفریحی ایجاد میشود را از میان میبرد.
انصاری خاطرنشان کرد: وقتی امکانات تفریحی و ورزشی با قیمت ارزان و در یک سطوح متوازن در شهر طراحی شود و در دسترس شهروندان قرار بگیرد موجب افزایش ارتباطات اجتماعی و نشاط میشود و رضایتمندی و پویایی بیشتری را به وجود میآورد.
وی تاکید کرد: نشاط اجتماعی با شادی که زودگذر و مقطعی است تفاوت زیادی دارد و در ایجاد نشاط اجتماعی یک سرمایهگذاری طولانی مدتی دخیل بوده و شرایط پایداری را به لحاظ شادابی و نشاط میان شهروندان ایجاد میکند.
باغ پرندگان قم که از آن به عنوان نماد پروژه های تفریحی قم یاد میشود با توجه به نگهداری پرندگان متناسب با شرایط اقلیمی متفاوت و تمام فصول در محیطی کوهستانی و ایجاد زیستگاهی بکر و زیبا یک فرصت استثنایی در جذب سرمایهگذار است و اگر کرونا مجالی دهد، طرحهای بیشماری در کنار این پروژه به سرانجام میرسد که میتواند نوید بخش سلامت و نشاط اجتماعی در مدیریت شهری قم باشد، باغ پرندگان قم در دل بوستان هزار هکتاری این شهر دارای ۱۱ قفس کوچک پرنده و یک قفس ۲ هزار متر مربعی در نگهداری پرندگان گرمسیری و ایجاد گلخانهای زیبا قرار است در فاز نخست ۲۰۰ گونه پرنده را در معرض دید علاقمندان و دوستداران طبیعت قرار دهد.
امید است مدیریت شهری با در نظر گرفتن فرصتهای تفریحی در تمامی مناطق ۸ گانه، نیازهای شهروندان را مورد توجه قرار دهد و باغ پرندگان، سرآغازی برای شکلگیری پروژههای بزرگ و کوچک در شهر باشد تا بتوان نشاط اجتماعی خوبی را در شهر رقم زد.